Geluid is altijd en overal om ons heen. Maar hoe werkt geluid nu eigenlijk en waardoor wordt geluid veroorzaakt? Daar vertellen we je alles over in deze eerste blog van onze akoestische blogreeks: hoe werkt geluid?
Geluid ontstaat door het trillen van lucht, en is eigenlijk niets anders dan drukveranderingen in de lucht in de vorm van golven. Dat kun je zien in het plaatje hieronder: de rechte lijn geeft de nulsituatie aan, wanneer het stil is, de golvende lijn is een geluidsfrequentie. De amplitude, op het plaatje te lezen als de ‘hoogte’ van de geluidsgolven, geeft aan hoe hard een geluid is. De frequentie (golflengte), kun je op het plaatje zien als hoe dicht de golven op elkaar zitten, geeft de hoogte van de toon aan. Dit zijn het aantal trillingen per seconde: hoe meer trillingen, en hoe sneller je trommelvlies dus gaat trillen, hoe hoger het geluid.
Tonen van geluid
Ieder voorwerp dat geluid maakt of kan maken, is een geluidsbron. Een stem, een gitaar, een alarm, een ritselend blaadje, alles is mogelijk. Als zo’n voorwerp geluid maakt, worden luchtdeeltjes in de omgeving samengeperst, waardoor de luchtdruk hoger wordt. Tussen dat voorwerp – de geluidsbron – en de ontvanger, - het oor -, bevindt zich lucht. Door de trilling van de geluidsbron gaat die lucht trillen.
Lucht is het medium om geluid te verplaatsen van bron naar ontvanger. Het is ook mogelijk om geluid door een ander medium te laten optreden, zoals water, maar in de meeste gevallen zal geluid door lucht worden verplaatst. De snelheid van geluid in lucht is 340 meter per seconde. Dat verklaart het welbekende trucje om na een bliksemflits te tellen wanneer de donderslag komt, om zo te bepalen hoe ver weg de bliksem is. Als je in die tussentijd tot 3 kan tellen, betekent dat dus dat deze ongeveer 1 kilometer van je verwijderd is.
Geluid bestaat uit een spectra van allerlei tonen, van heel hoog tot heel laag en van heel hard tot heel zacht. Baby’s kunnen al deze tonen horen, maar hoe ouder je wordt, hoe meer tonen aan zowel de boven- als aan de onderkant weg zullen slijten - een natuurlijk proces. Wij kunnen horen doordat geluidstrillingen via onze oorschelp binnenkomen en het trommelvlies bereiken.
Normaliter kan iemand alle tonen horen tussen de 0 en 140 dB. 0 dB betekent niet dat er geen geluid is, maar dat deze niet hoorbaar is met het menselijke oor, het is de zogenaamde gehoordrempel. Bij 140 dB ligt juist de pijngrens – meer dan dat kunnen we wel horen, maar dat is simpelweg te pijnlijk voor het menselijk oor. Als je jezelf daar langere tijd aan blootstelt, loop je een grote kans op permanente gehoorschade. Dit is te vergelijken met het van dichtbij horen van de sirene op de eerste maandag van de maand, een raketlancering, of het knallen van vuurwerk van heel dichtbij. Ons eigen spraakgeluid ligt zo ongeveer tussen de 40 en 60 dB.
Het veranderen van dB
Wanneer je de akoestiek in een ruimte verbetert, door bijvoorbeeld het aanbrengen van akoestische spanplafonds of ander akoestisch meubilair, zullen het aantal hoorbare dB’s gaan veranderen. Dat gaat best snel: een verandering van een situatie waarbij je het aantal dB met 3 verlaagt, kan een vervelende situatie al in een matige veranderen. Een verandering waarbij het aantal dB met 10 wordt verlaagd, zal zelfs een halvering van de luidheid/ruis in een ruimte opleveren.
Het aantal dB verandert natuurlijk ook van nature wanneer je verder weg van de bron komt te staan. Geluid neemt namelijk met 6 dB af per afstandsverdubbeling: wanneer een machine een hard geluid produceert van 100 dB op 1 meter afstand, dan is deze van 2 meter afstand met 94 dB hoorbaar. Bij 4 meter afstand op 88 dB, enzovoort.
Komende weken gaan we onze kennis over geluid, nagalmtijd en akoestiek verder delen in onze blogs. Geluid is altijd en overal om ons heen, in alle soorten en maten. Maar hoe werkt geluid eigenlijk? Zijn er verschillende soorten geluid? En hoe kun je die het beste reguleren? Daar nemen we je de komende weken graag in mee met onze akoestische blogreeks!
Wat wij allemaal kunnen betekenen in (het reguleren van) geluid? Bekijk onze website: www.amb-design.nl!
